‘Zon’dagen met Yusri

In de maand december heeft Yusri, onze supervisor, samen met pak Amir alle werkzaamheden bijgehouden. Hieronder doet hij verslag over de vorderingen in de modeltuin! 

Elke zondag vertrek ik vroeg uit Palopo (mijn woonplaats) naar Lauwo. In totaal is het een rit van 110 km, die ik met de motor afleg. Het is ongeveer 2,5 uur rijden dus het is nog een flink stuk! Ik kom rond 9 aan in Lauwo en word altijd blij verwelkomd door Amir en Fatimah. Ik kan het erg goed met ze vinden. Dat verklaart ook waarom we al 2 jaar samenwerken. Ik heb inmiddels een goede band met ze opgebouwd en het voelt als familie. ​

​​Van tevoren hebben Rudy en Fatima alle werkzaamheden genoteerd die bijgehouden moeten worden in de tijd dat Rudy er niet is. 

​Overzicht van de werkzaamheden
Het betreft voornamelijk:

•  Chop& Drop:  Eerst hak of snijd je het plantenmateriaal (chop) en vervolgens laat je dat op de grond vallen (drop). Al het plantmateriaal (bladeren, takken, stammen etc.) vormt voedsel voor het bodemleven, wat resulteert in een diepe en rijke bodem.    
• Snoeien: Dit is erg belangrijk voor de gezondheid van de cacaobomen. Door te snoeien zorg je voor een aantal belangrijke aspecten:
  • Bevordert de groei van cacaopods (cacaovruchten).
  • Vermindert de plagen en ziekten, met name de Cacao PodBorer en Black Pod. 
  • Hiermee controleer je de hoogte van de boom en hoeveelheid zonlicht. Het is belangrijk dat de cacaoboom niet helemaal in de schaduw staat maar enig zonlicht opvangt. Schaduw zorgt namelijk voor vochtigheid en dat vormt een broedplaats voor ziekten. 

• Oogsten: Voornamelijk rijpe cacaopods. Als deze na enige tijd blijven hangen, gaan de cacaopods rotten en vervolgens trekt dat ongedierte die ziektes geven aan de bomen. Om een gezonde plantage te behouden is het van belang dat er regelmatig geoogst wordt. 
• Planten van gamal- en bananenbomen: Deze zorgen voor schaduw en daarnaast geven de bladeren en de takken stikstof (nitrogen) af wanneer het wordt gebruikt als chop & drop materiaal.
• Planten van bunga karpet (tapijtplant of arachispintoy) en rumputgaja (olifantengras): Deze planten geven stikstof (nitrogen) af, wat zorgt voor een gezonde bodem. 

Composthok

Meet Yusri!

​​Team La Galigo presenteert: Yusri, onze eerste vrijwilliger! Hij is 30 jaar en afgestudeerd aan het departement van plagen en plantenziekten aan de Hasanuddin Universiteit in Makassar. Sinds 6 jaar werkt hij bij verschillende NGO's waaronder Rainforest Alliance en Swisscontact. In zijn functies heeft hij zich onder meer beziggehouden met training en ondersteuning geven aan boeren op het gebied van GAP (GoodAgriculturePractices) en Rainforest Alliance certificeringsnormen. Daarnaast biedt hij concrete oplossingen en geeft hij advies aan boeren over hoe ze kunnen omgaan met plagen en ziekten. 

Yusri vindt het belangrijk dat er biologische cacao wordt geteeld. Door deze manier van verbouwen zijn er minder productiekosten nodig zodat de boeren er uiteindelijk meer aan verdienen!  Daarnaast is het beter voor de natuur want als de boeren de dure niet-biologisch pesticiden en chemische meststoffen blijven gebruiken zal het de cacaoplanten en de omgeving blijvend beschadigen. Dit zal leiden tot grotere vatbaarheid van planten voor plagen en plantenziekten. Het gebruik van chemicaliën is schadelijk voor boeren, hun families en de natuur stelt hij.
​
Een jaar voor de oprichting van de stichting is hij samen met pak Amir gestart met organisch verbouwen. Tijdens de Garden Gathering in Lauwo heeft Fatima Yusri benaderd om te vragen of hij een aantal keer per week langs wil komen als supervisor. Het is erg fijn als een persoon het project verder kan begeleiden, aangezien Rudy in de tussentijd een maand weg is. Daarnaast is het erg belangrijk dat er stappen gemaakt worden en dat de juiste methode gehanteerd wordt. De overstap naar agroforestry is namelijk erg groot. Pak Amir heeft al jaren zijn eigen manier van verbouwen en dat vergroot de kans op het vervallen in oude praktijken. Dit maakt de begeleidende rol van Yusri in dit stadium essentieel voor La Galigo. 
Daarom zijn wij ontzettend blij met Yusri. Hij is betrokken en is in staat om La Galigo elke zondag te ondersteunen, ondanks zijn fulltimebaan en gezin. 

Momenteel is pak Amir druk bezig met het bouwen van het composthok. Het is heel belangrijk om organisch compost te maken zodat we de grond vruchtbaar houden. Daarnaast is het ook goedkoper als we onze eigen compost maken. De fundering is aangelegd, maar de rest is Amir zelf aan het bouwen. Hij heeft er zijn handen vol aan! ​

We zijn erg druk bezig geweest met het snoeien en het planten van een aantal porang. Omdat het zondag is en er geen school is kan Ifat, de zoon van Amir, ook meehelpen in de tuin. Dit doet hij graag. Op de foto is te zien dat ik organisch materiaal heb neergelegd onder de boom om de bodemconditie te bevorderen. 

Porangplanten

Ifat aan het werk

 Mulch 

​​Om precies te zijn bestaat het organisch materiaal uit gamalbladeren van omgevallen bomen van allerlei soorten getrimde gamalbomen. Deze heb ik gebruikt als mulch. Dit is een laag organisch afbreekbaar materiaal (stikstof) dat wordt aangebracht op het oppervlak om de bodem te beschermen. Mulch wordt toegepast om bodemvocht te behouden, vruchtbaarheid en gezondheid van de bodem te verbeteren, visuele aantrekkingskracht van het gebied te versterken en de onkruidgroei te verminderen. 

Mulch van bananenstam bij de cacaobomen 

Mulch van gedroogde bananen bladeren

​Het resultaat is dat we veel wormen in de aarde zien dus dat is een goed teken van een gezonde grond! Nadat de weken vorderden, vond ik een hoop prachtige insecten in de tuin, waaronder een wijd scala vlinders en torren. Een mooie vondst waren ook de rangrangmieren. Deze nuttige kruipers zijn de natuurlijke vijanden van de gevreesde CocoaPodBorer (HAMA PKB). Dit is een ziekte aan de cacaovrucht die helaas veel voorkomt in Sulawesi. De vrucht wordt dan van binnenuit aangevreten door de larf van een mot.  

​Het is mooi om te zien dat de natuur ons zoveel geeft. Daarom is het ook zo belangrijk om wat terug te geven. Ik heb een leuk voorbeeld die de reciprociteit tussen mens en natuur illustreert. Ter voorbereiding op het regenseizoen heb ik de gamalbomen gesnoeid om te vermijden dat de bomen omvallen door de hoge luchtvochtigheid. Het organische materiaal van het snoeien kan worden verwerkt tot compost en de resterende takken kunnen gebruikt worden voor brandhout in de keuken. Hoe geweldig is dit? 

​Door deze ervaring op de plantage heb ik ingezien dat agroforestry heel belangrijk is en mijn enthousiasme voor organische teelt is alleen maar groter geworden. Daarom ben ik samen met mijn vrouw naar een evenement geweest om meer te leren over organisch verbouwen. Er ontstaan in de omgeving steeds meer initiatieven voor organische teelt. Ook binnen de landbouwdienst van district Burau, waar het dorpje Lauwo ook onder valt. 

De uitdagingen zijn groot, mede door de hoeveelheid ervaring en kennis die je opdoet over agroforestry, maar ook door de onvoorspelbaarheid van het klimaat. De laatste periode viel onvoldoende regen. De Bunga karpet (tapijtplant of arachispintoy) is een heel kwetsbaar plantje. Deze kan het beste geplant worden als er regen is, want de plant verwelkt heel snel. Daarom is besloten de bunga karpet te gaan planten zodra er voldoende regen is gevallen. De gamal, banaan en olifantsgras kan wel worden geplant. De gamal daarentegen is een schaduwgewas en groeit makkelijk, evenals banaan. Beide zijn bomen, in tegenstelling tot de bunga karpet, dat een plantje is. Het olifantengras is een stevige grassoort dus die zou deze weersomstandigheden ook kunnen verdragen. 

Porang
Het identificeren van de porang was nog een uitdaging die we tegemoet kwamen. Ik zag een filmpje over kenmerken van verschillende planten. Sommige hiervan zijn porang en anderen niet. De wortels van de planten werden opengesneden in de video. Ik had nooit een porangplant in het echt gezien. Ik heb goed gekeken naar de kenmerken van de plant in het filmpje, en hoogstwaarschijnlijk zijn de planten die we hebben uitgezet geen porang. Ik heb met Fatima gesproken en we besloten even te stoppen met het planten van ‘zogenaamde’ porang planten. Een belangrijke factor die hier mogelijk een rol in speelt, is de afzetmarkt. Er wordt beweerd dat de porang erg veel geld waard is, omdat het voor veel toepassingen wordt gebruikt. Als we de juiste porang plant vinden, dan willen we het planten ervan hervatten. We hebben ook hier weer van geleerd: voor we in het gewas investeren moeten we meer tijd steken in het vinden van het juiste gewas en onderzoeken of er in de omgeving afzetmarkten voor te vinden zijn! 
 
Het doet me goed om mens en natuur te helpen en de voldoening die ik hier uithaal is super waardevol voor mij! 
 
Bedankt Yusri voor het harde werk! Het is niet te beschrijven hoe dankbaar we zijn voor je hulp. We hopen in de toekomst nauw met je samen te blijven werken! - Team La Galigo

Wat is porang?
Porang is een knolgewas dat in de tropen groeit. De plant groeit in het wild maar wordt steeds vaker geteeld omdat het grote economische waarde heeft. Zo is de plant rijk aan koolhydraten en bevat de plant glucomannan (voedingsvezel). Hierdoor is de plant geschikt voor culinaire- en gezondheidstoepassingen. Daarnaast kan dit gewas gebruikt worden voor veel industriële doeleinden. Een aantal voorbeelden waarvoor je porang kunt gebruiken zijn: milieuvriendelijke lijm, natuurlijk bindmiddel voor medicijnen, duurzaam bindmiddel in verschillende producten, vervanger van agar-agar, voor het zuiveren van water, vervanger voor siliconengel, voedselingrediënt (bind- en/of verdikkingsmiddel),maakt materiaal waterdicht.